Programma 5 Wmo, jeugdzorg en participatiewet

Zorg voor wie het echt nodig heeft

• In 2021 zijn de zorgaanbieders betrokken bij het inkoopproces 2022. Daarnaast wordt er een regionale nota inkoopstrategie opgesteld, waarbij ook de zorgaanbieders een rol spelen. In deze processen is ook aandacht voor de innovatie binnen het sociaal domein.
• De integrale aanpak van zorg en ondersteuning van ouderen krijgt vorm in de Nota sociaal domein.
• Stabiliseren van cliënttevredenheid ten opzichte van het voorgaande jaar (in 2022 ontvangen wij de rapportages over de cliënttevredenheid van 2021).
• Uitwerken nieuwe Nota sociaal domein. Door corona heeft dit proces vertraging opgelopen. In september 2021 is de nota aangeboden aan de raad.

Voor dit thema zijn er verder geen ontwikkelingen.

Voldoende impulsen voor bijstandsgerechtigden om een maatschappelijke bijdrage te leveren.

• Deelname aan projecten van het Regionaal Werkbedrijf - Platform Onderwijs en Arbeidsmarkt Rivierenland (RW - POA Rivierenland) die de route naar werk moeten verkorten.
• Ondernemers worden gestimuleerd werkloze inwoners (al dan niet met arbeidsbeperking) van werk te voorzien. Via het Regionaal Werkbedrijf (waarin overheid, werkgevers- en werknemersorganisaties en onderwijsinstellingen zijn vertegenwoordigd) vindt samenwerking  plaats om mensen met een arbeidsbeperking passend werk te bieden. In 2021 is de regionale werkgeversbenadering verder geüniformeerd. Werkgevers krijgen vanaf dat moment te maken met één portaal, waarachter meerdere uitvoeringsorganisaties (zoals UWV, gemeente Buren en Werkzaak) samenwerken.

Participatie statushouders stimuleren

• Op 1 januari 2022 trad de nieuwe Wet Inburgering in werking. Vanaf dat moment krijgen gemeenten de regie (terug) op het inburgeringstraject van inwoners. Voor de zogenaamde 'ondertussengroep' statushouders, die nog met de vroegere Wet Inburgering te maken hebben, worden op dit moment trajecten georganiseerd om het taalniveau zoveel als mogelijk te versterken. Focus ligt daarbij op de groep inburgeraars die de taal tegen het einde van hun DUO-lening nog niet voldoende machtig zijn om te slagen voor het inburgeringsexamen. Dit is een samenwerkingsproject binnen de arbeidsmarktregio.
• De nieuwe Wet Inburgering biedt uitgebreidere mogelijkheden voor het leren van de taal en (parttime) werk of vrijwilligerswerk te combineren. In samenwerking met gemeente Buren wordt op zoek gegaan naar (vrijwilligers) werk.

Arbeidsmarkt(participatie)
De krapte op de arbeidsmarkt duurt onverminderd voort. Hoewel dit een positief effect heeft op de banenkans van inwoners, stabiliseert het aantal bijstandsgerechtigden. Dit komt enerzijds doordat een deel van de bijstandsgerechtigden lastig te matchen is op vacatures of niet in staat is te participeren op de arbeidsmarkt, anderzijds doordat relatief veel statushouders gehuisvest zijn in onze gemeente en een aanspraak doen op bijstand.

Inburgering
In de eerste maanden van 2022 kende de regio een relatief grote instroom van statushouders (die vaak nog onder de oude wetgeving vallen). Deze groep ontvangt zoveel als mogelijk dezelfde begeleiding. De zogenaamde "ondertussengroep" is daarmee wel veel groter dan verwacht.
In de zomer van 2022 hebben het rijk, veiligheidsregio's en gemeenten afspraken gemaakt over versnelde uitstroom van statushouders vanuit Asielzoekerscentra naar gemeenten. Daarbij heeft het rijk toegezegd extra middelen aan gemeenten aan te bieden voor de begeleiding en integratie van statushouders, om de extra inspanningen uit te kunnen bekostigen. Bij opstelling van deze bestuursrapportage is nog onzeker in hoeverre deze extra middelen toereikend zullen zijn. Bij de uitvoering zijn met name de beperkte beschikbaarheid van woningen en de grote personeelstekorten bij alle uitvoerende instanties op het gebied van asielopvang en inburgering, een belemmering.

Mantelzorg is op haar taak berekend

• Vervolgen van en besluiten over het herijken van de waardering voor vrijwilligers en mantelzorgers door een eigentijdse vorm te vinden om hen meer te waarderen.
• Onderzoek naar de mogelijke inzet van maatschappelijke stages in overleg met het voortgezet onderwijs om jongeren zo te betrekken bij het vrijwilligerswerk.
• Uitvoeren van de uitkomsten van het onderzoek naar welke aanvullende ondersteuningsbehoefte nodig is voor onze mantelzorgers. Doel is dat zij hun taak als mantelzorger kunnen volhouden en kunnen combineren met het werk en andere activiteiten. Daarbij ook aandacht besteden aan jonge mantelzorgers om overbelasting te voorkomen.
• Onderzoeken welke aanvullende ondersteuningsbehoefte nodig is voor onze vrijwilligers, zodat zij hun taak als vrijwilliger kunnen volhouden en kunnen combineren met het werk en andere activiteiten.
• Ontwikkelen van beleid op het terrein van mantelzorg en vrijwilligerswerk.

Het Uitvoeringsplan meedoen en samenleven gaat richting geven
In het recent vastgestelde Uitvoeringsplan meedoen en samenleven bij de Integrale Beleidsnota Sociaal Domein 2021-2024 hebben we drie deelresultaten geformuleerd bij het gewenste resultaat: 'Mantelzorgers zijn in balans'. Deze deelresultaten zijn een vervolg op de bevindingen van het onderzoek van Mantelzorg NL, dat in 2020 is uitgevoerd, en geven voor de komende jaren richting aan de verdere invulling van dit thema.
We gaan de mantelzorgwaardering versoepelen, zodat meer mensen hiervan gebruik kunnen maken.

Armoede neemt af

• Bestrijden van kinderarmoede door het aanbieden van het zogenoemde kindpakket. Het streven is om circa 545 voorzieningen te verstrekken, waarbij het mogelijk is dat een kind gebruik maakt van een combinatie van voorzieningen.
• Uitvoeren van het Meerjarenbeleidsplan schuldhulpverlening door de samenwerking tussen alle partijen op het gebied van schulden en vroegsignalering te vergroten. Sinds 2021 heeft de gemeente dankzij nieuwe wetgeving ruimere mogelijkheden om bij betalingsachterstanden inwoners proactief te benaderen. In eerste instantie richt de aanpak zich op partijen als woningbouwverenigingen, nutsbedrijven en zorgverzekeraars.

Op aangeven van het Rijk voeren wij de energietoeslag uit voor inwoners met een inkomen tot 120% van de bijstandsnorm
Van deze regeling wordt veel gebruik gemaakt. Desondanks zien wij steeds meer inwoners die moeilijk rondkomen. Bij betalingsachterstanden van huur, gas/water/licht of zorgpremie ontvangen wij een signaal en doen wij deze inwoners een hulpaanbod. Op Prinsjesdag kondigde het Rijk diverse maatregelen aan om de koopkracht te verbeteren zoals verhoging van het wettelijk minimumloon en (de hieraan gekoppelde) uitkeringen, aanpassingen in de toeslagen en een tijdelijk prijsplafond voor energie. Deze maatregelen zullen naar verwachting een dempend effect hebben op financiële problemen bij inwoners.
Bijzondere problemen zien wij ontstaan bij de doelgroep statushouders, die op grond van de nieuwe wet in de eerste zes maanden na vestiging financieel ontzorgd moeten worden. In de praktijk blijkt hun bijstandsuitkering veelal ontoereikend om alle vaste lasten, zoals hoge energiekosten, te bekostigen. Begeleiding van deze groep vraagt om extra inspanningen van onze uitvoering.

Goed toegankelijke en bereikbare jeugdzorg en actief beleid voor pleegzorg. Versterken van de eigen kracht

• Verbeteren van de samenwerking tussen gemeente en onderwijs via het ondersteuningsteam op school en met het opstellen van een integraal ondersteuningsplan voor jeugdigen. Naast de al verbeterde samenwerking met de basisscholen zetten we ook in op de samenwerking met het voortgezet onderwijs en partners in de voorschoolse periode.
• Verbeteren van de samenwerking tussen huis- en jeugdartsen, Kernpunten en Sociaal Team door onder andere de inzet van een gedragsdeskundige en de ondersteuningsteams (OT's) op scholen. Hierdoor kan de inzet van specialistische (Geestelijke Gezondheids)zorg beperkt of anders ingezet worden.